Luật sư Ngô Bá Thành - người luật sư Việt Nam

 Luật sư Ngô Bá Thành thuộc thế hệ những luật sư đầu tiên ở Việt Nam, cùng thời với các  luật sư  như Nguyễn Thành Vĩnh, Trần Thị Phương Đức… Có lẽ bà cũng là một trong số không nhiều những  luật sư nữ thành danh thuộc thế hệ thứ nhất này, đồng thời cũng là một tên tuổi được bạn bè quốc tế biết đến và bày tỏ lòng ngưỡng mộ.

Tham gia hoạt động cách mạng ngay từ những năm đầu của tuổi thanh xuân, nhưng cô gái Ngô Bá Thành ngày ấy đã khiến Mỹ Nguỵ phải khiếp sợ và không ngừng cho mật thám theo dõi và tìm cớ bắt bớ, tù đầy. Nhưng lòng yêu nước, cùng với bản lĩnh vững vàng của một luật sư đã giúp người nữ cộng sản Ngô Bá Thành bám trụ kiên cường giữa Sài Gòn máu lửa, cùng đồng chí, đồng đội hoạt động bất chấp mọi hiểm nguy, đấu tranh vì một mục tiêu duy nhất: giành độc lập thống nhất nước nhà.

Vì vậy dù phải chịu cảnh ra tù vào tội, cuộc sống nhiều khi ngàn cân treo sợi tóc nhưng  người nữ cộng sản - luật sư Ngô Bá Thành vẫn vững vàng vượt qua mọi sóng gió, hoàn thành sứ mạng lịch sử của mình mà cách mạng đã giao cho: nguyên Chủ tịch Hội phụ nữ quốc tế Sài gòn; nguyên chủ tịch phong trào đòi quyền sống Sài Gòn; nguyên đại diện lực lượng chính trị thứ ba Sài Gòn, nguyên phó chủ tịch Hội liên hiệp phụ nữ giải phóng Miền Nam.

Chuyện về luật sư Ngô Bá Thành, tôi đã từng được nghe nhiều, nên cứ thầm ao ước được một lần gặp mặt "nhân vật của lịch sử ấy". Bởi vậy lần đầu tiên chuẩn bị gặp bà, tôi không khỏi lo lắng và tự hình dung: chắc hẳn đó sẽ là một người phụ nữ hơi khô khan và nghiêm khắc. Bởi lẽ bà là một nữ luật sư, đồng thời lại là một nhà hoạt động chính trị lâu năm và rất nổi tiếng. Thời gian tiếp khách có thể phải tính theo phút, thậm chí cả đến đơn vị giây. Và khách tìm đến thì nhiều nên không phải ai cũng có duyên may được tiếp kiến. Trong khi đó tôi lại muốn "tham lam" ngồi hỏi chuyện cả một buổi chiều, chuyện đời, chuyện nghề, có biết bao nhiêu thứ có thế khai thác ở "người phụ nữ của thiên niên kỷ " ấy. Nhưng tôi liệu có 1/10 duyên may? Thật không ngờ, qua điện thoại, luật sư Ngô Bá Thành tiếp tôi khá xởi lởi :" ờ cứ đến đi cháu, muốn hỏi gì thì hỏi".

Hoá ra bà lại là người rất dễ gần. Đưa quả xoài cát vàng ruộm cho tôi tự gọt, bà ngồi đung đua trên chiếc ghế mây yêu thích của mình, đặt cạnh cửa sổ, mắt hướng vào chiếc ti vi. Và câu chuyện giữa chúng tôi lại do chính luật sư Ngô Bá Thành mở đầu một cách hết sức tự nhiên và thân tình. Bà trò chuyện về các vấn đề thời sự trong nước và quốc tế với tôi một cách thẳng thắn và nghiêm túc như với một người đã trưởng thành chứ không phải là với một sinh viên luật vừa mói ra trường, còn nhiều bỡ ngỡ và rụt rè. Phong cách nói chuyện của bà khiến người tiếp chuyện thêm tự tin. "ừ, nữ học luật tốt lắm đấy, sao lại nói là không phù hợp. Phụ nữ nhạy cảm và tinh tế, thêm kiến thức vững vàng về pháp luật sẽ rất cần cho xã hội, trước tiên là để nói lên tiếng nói của chính giới mình, nhằm bảo vệ quyền lợi cho người phụ nữ trong xã hội".

Luật sư Ngô Bá Thành khoe với tôi công trình nghiên cứu sắp hoàn thành của mình “ Sự bình đẳng về cơ hội kinh tế của phụ nữ trong pháp luật và thực tiễn thi hành pháp luật ở Việt nam”. Giọng nói của bà trở nên sôi nổi " Chúng ta cần những quy định cụ thể, những việc làm cụ thể để tạo cơ hội hơn nữa cho người phụ nữ. Bao giờ công trình này xong, cháu đến đây, ta tặng một cuốn".

Tôi được biết công trình này đã góp phần tích cực nhằm thực hiện thắng lợi các Nghị quyết của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX và những mục tiêu của Kế hoạch hành động quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt nam giai đoạn 2001 – 2005, đồng thời triển khai Báo cáo nghiên cứu chính sách “ Đưa vấn đề  giới vào phát triển” của Ngân hàng tái thiết và phát triển Quốc tế năm 2000 ( ngân hàng thế giới).

Bà nói với đầy nhiệt huyết: “Cần phải quán triệt đường lối: sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật. Phụ nữ hãy tự khẳng định mình. Và hãy tạo điều kiện cho lớp trẻ tự do sáng tạo. Đó là nền tảng của một xã hội văn minh”. Trong lúc bà nói, tôi đã bắt gặp trên khuôn mặt người phụ nữ tuổi ngoại thất tuần ấy những tâm huyết  và trăn trở cả một đời.

Quả thật, suốt cuộc đời mình, luật sư Ngô Bá Thành đã hoạt động không ngừng nghỉ vì sự tiến bộ của phụ nữ, bà là một tấm gương đáng kính phục cho những người phụ nữ Việt Nam noi theo. ở tuổi mà lẽ ra bà phải được hưởng sự nghỉ ngơi và chăm sóc đặc biệt đề bù đắp lại những năm tháng hoạt động vất vả, song bà vẫn miệt mài làm việc và cống hiến hết mình cho xã hội.