Tội ác trong cơn ảo giác của nghịch tử

TP HCMVũ Văn Tâm, 33 tuổi, khai rất thương mẹ nhưng do bị ảo giác từ ma túy và "có người xúi giục sát hại bà để vợ con được bình an" nên đã ra tay.

Tâm bị TAND TP HCM xét xử về tội Giết người theo khoản 4 Điều 123 Bộ luật Hình sự, khung hình phạt cao nhất là tử hình, sau hai năm phải điều trị bắt buộc bệnh tâm thần. Nạn nhân là bà Kha - mẹ của bị cáo.

Ngồi một mình trong phòng xử hồi tháng 4, Tâm thỉnh thoảng nhìn ra cửa tìm người thân, vẻ nôn nóng. Có mặt sau đó, chị Hiếu (31 tuổi, vợ Tâm) mang theo tấm ảnh hai con gái sinh đôi để chồng biết mặt. Trong lúc chờ HĐXX làm việc, Tâm tranh thủ quay xuống dưới hỏi thăm vợ về các con.

Khai với tòa, Tâm cho biết sinh ra tại Campuchia và sống cùng mẹ, cha bỏ đi đâu không rõ từ khi bị cáo còn nhỏ. Sau này, Tâm cùng mẹ, chị gái và em trai về Việt Nam sống tại Trà Vinh. Đến năm 2012, bị cáo lên TP HCM thuê phòng trọ ở huyện Bình Chánh để sinh sống và làm nghề sửa xe.

Cũng trong thời gian này Tâm sống như vợ chồng với chị Hiếu, đến năm 2018 mới đăng ký kết hôn. Phát hiện chồng sử dụng ma túy, có biểu hiện bất thường, người vợ nhiều lần khuyên nhủ không được nên cuộc sống thường xảy ra cãi vã.

Tâm bỏ về quê sống với mẹ. Khi biết chị Hiếu có bầu, anh ta quay lại Sài Gòn thuê nhà ở gần đó để mở tiệm sửa xe và qua lại chăm sóc vợ. Khoảng tháng 3/2019, vợ Tâm sinh đôi, bà Kha lên Sài Gòn phụ chăm sóc con dâu và các cháu.

Cáo trạng xác định, ngày 16/4/2019, biết Tâm tự dùng thanh sắt đâm vào mắt mình gây thương tích nên bà Kha qua tiệm đưa đi khám và ở lại chăm sóc con trai. Đêm hôm sau, thấy con trai không ngủ, liên tục đi lại trong nhà nên bà lại gần hỏi thăm. Bất ngờ, Tâm vớ con dao đâm nhiều nhát vào cổ và thân thể mẹ dẫn đến tử vong. Tâm tiếp tục tự đâm mình nhưng chỉ bị xây xát nhẹ. Tiếp đó, hắn cầm dao chạy ra đường, sang nhà hàng xóm đuổi chém nhiều người khiến họ hoảng loạn. Một nạn nhân bị Tâm đuổi chém đã tước được con dao, cùng người dân khống chế anh ta giao công an.

Nhà chức trách xác định, trước trong và sau khi gây án bị cáo mất khả năng nhận thức và điều khiển hành vi, nguyên nhân gây bệnh tâm thần là do sử dụng ma tuý. Cơ quan giám định pháp y kết luận, sau thời gian điều trị bắt buộc, hiện bệnh của bị cáo đã ổn định, đủ khả năng nhận thức và điều khiển hành vi để làm việc với các cơ quan pháp luật.

Ánh mắt vô hồn, Tâm nhiều lần tự ý ngồi xuống trong lúc đại diện VKS công bố cáo trạng buộc HĐXX phải nhắc nhở "tuân thủ đúng nội quy phiên tòa". Bị cáo thừa nhận năm 2006 khi còn sống ở Campuchia từng sử dụng ma túy đá. Sau thời gian dài tự cai, năm 2017 bị cáo gặp lại người quen, bị rủ rê nên mỗi ngày mất 200.000-300.000 đồng chơi ma túy, có khi một tuần mới dùng một lần.

Anh ta cho biết, khi bị vợ phát hiện và khuyên ngăn, cuộc sống lại thêm khó khăn nên đã ngưng một thời gian, nhưng vì đã nghiện nên không bỏ được. 5-7 ngày trước khi gây án với mẹ ruột, bị cáo có sử dụng ma tuý.

Trả lời HĐXX về nguyên nhân sát hại mẹ, Tâm nói: "Lúc đó bị cáo cứ nghĩ hai mẹ con bị một thế lực nào đó bắt đi. Bị cáo không ngủ được vì có nhiều âm thanh trong đầu xúi giục 'giải thoát cho mẹ thì vợ con sẽ được bình yên'". Anh ta cũng giải thích việc cầm dao chạy ra ngoài đường không phải để giết người khác mà là chém vào cửa kính "để thoát ra khỏi thế giới tâm linh ấy".

Thẩm phán đặt thêm nhiều câu hỏi để kiểm tra khả năng nhận thức của bị cáo tại thời điểm hiện tại, song Tâm nhiều lần trả lời với nội dung bất thường. Bị cáo khai rất thương mẹ, không có mâu thuẫn gì, chỉ hối hận về việc mình đã sử dụng ma túy, còn việc sát hại mẹ là "để cho bả được siêu thoát và vợ con được bình yên".

"Bị cáo đứng đây là để cho các cô chú bác (HĐXX) xem xét. Bị cáo xin được hưởng một bản án tốt nhất", Tâm trình bày nguyện vọng. Nhưng ngay sau đó, anh ta lại nói rằng, hình phạt tử hình cũng là tốt nhất vì "bị cáo phải trả giá về hành vi của mình".

Được gọi lên thẩm vấn, chị Hiếu cho biết khoảng giữa năm 2018 thì chồng "phát bệnh". Anh ta thường đi lượm ảnh, đồ vật của nhiều người bỏ ngoài nghĩa trang mang về phòng riêng để thờ và không cho ai vào. "Có lúc mắt anh ấy lờ đờ, bỏ ăn. Hôm đầy tháng con, thấy chồng tự đâm vào mắt mình, người đầy máu nên tôi nói mẹ đưa ảnh đi khám. Tối hôm đó bà qua tiệm ngủ để chăm sóc ảnh thì xảy ra chuyện", chị này nói, thêm rằng thường ngày Tâm là người rất có hiếu, thương mẹ và vợ con.

Từ Trà Vinh lên dự tòa, chị của Tâm cho biết, lúc nhận tin em sát hại mẹ đã nghĩ nguyên nhân là ma tuý. Chị đứng ra lo chi phí mai táng cho mẹ, không yêu cầu Tâm phải bồi thường.

Sau nhiều giờ thẩm vấn, HĐXX cho rằng còn nhiều vấn đề cần được làm rõ về khả năng nhận thức và tình trạng bệnh tâm thần của bị cáo nên quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung.